Całokształt zagadnień dotyczących ochrony ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych ujęto w:
- Konwencjach Genewskich przyjętych 12 sierpnia 1949r., które Polska ratyfikowała w 1954r.
- I konwencja o ochronie osób cywilnych i chorych w armiach czynnych;
- II konwencja o polepszaniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu;
- III konwencja o traktowaniu jeńców wojennych;
- IV konwencja o ochronie osób cywilnych podczas wojny.
Uzupełnieniem Konwencji Genewskich są dwa Protokoły Dodatkowe z 1977r.: - I - dotyczy ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodowym;
- II - dotyczy ochrony ofiar konfliktów nie mających charakteru
- międzynarodowego.
Polska ratyfikowała oba Protokoły dopiero 19 wrześniu 1991r.
Ustawie z dnia z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity Dz. U. z dnia 27 kwietnia 2012r. poz. 461).
- Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U. 2002 nr 96 poz. 850).
Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 września 1993r. w sprawie powszechnej samoobrony ludności (Dz. U. 1993 nr 91 poz. 421). - Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. 2013 poz. 96).
W rozumieniu Protokołu Dodatkowego I określenie "obrona cywilna" oznacza wypełnianie wszystkich lub niektórych wymienionych niżej zadań humanitarnych, mających na celu ochronę ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych i przezwyciężanie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania.
Do zadań tych należą:
- służba ostrzegawcza;
- ewakuacja;
- przygotowanie i organizowanie schronów;
- obsługa środków zaciemnienia;
- ratownictwo;
- służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc oraz opiekę religijną;
- walka z pożarami;
- wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych;
- odkażanie i inne podobne działania ochronne;
- dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;
- doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;
- doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;
- doraźne grzebanie zmarłych;
- pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych dla przetrwania;
- dodatkowe rodzaje działalności, niezbędne dla wypełnienia któregoś z zadań wyżej wymienionych, w tym planowanie i prace organizacyjne.
Zgodnie z art. 137 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity Dz. U. 2012 poz. 461) obrona cywilna ma na celu ochronę ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny oraz współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków.