Ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz siedliska i ostoje roślin, zwierząt
i grzybów. Celem ochrony gatunkowej jest zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju rzadkich, endemicznych lub zagrożonych wyginięciem gatunków a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Zasady ochrony gatunkowej określone w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody są jednolite na terenie całego kraju a poszczególne gatunki wraz ze statusem ochrony wykazane są w poniżej wymienionych rozporządzeniach:
- - Gatunki dziko występujących roślin objętych ochroną gatunkową określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. 2014 r. poz. 1409).
- - Gatunki dziko występujących grzybów objętych ochroną gatunkową określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. 2014 r. poz. 1408).
- - Gatunki dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014 r. poz. 1348).
Przykładami ochrony gatunkowej są np.:
Staw w Żarach – z uwagi na drugie stwierdzone w Polsce stanowisko bleskotki rozrogiej (Chalcis sispes), której żywicielem są lwinki z rodzaju Striatomys;
Staw Wroński w Tenczynku – z uwagi na występowanie raka szlachetnego objętego częściową ochroną prawną. Rak szlachetny uznany został za gatunek wysokiego ryzyka narażony na wyginięcie i znajduje się w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.
W ramach projektu pn. „W stronę bioróżnorodności - rozwój infrastruktury służącej ochronie przyrody poprzez odnowę i zabezpieczenia Stawu Wrońskiego na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego w gminie Krzeszowice” została zamontowana kamera IP z którą osoby przebywające na terenie Stawu Wrońskiego mogą się połączyć w celu obserwacji przyrody (w szczególności budek dla ptaków). Aby uzyskać dostęp do usługi należy zainstalować na swoim urządzeniu mobilnym oprogramowanie użytkowe P2P (point to point), które służy do zdalnego dostępu do kamery IP np. aplikacja P2PIPC. Użytkownik może zdalnie podejrzeć obraz z kamery z telefonu komórkowego, na którym jest zainstalowana ww. aplikacja.
W celu identyfikacji kamery IP należy w aplikacji wpisać unikalny numer identyfikacyjny WXH-039675-BECCC oraz podać hasło do kamery: admin.
Na obszarze rezerwatu Dolina Racławki stwierdzono 27 gatunków roślin chronionych, w tym 18 objętych ochroną ścisłą. Są to: orlik pospolity Aquilegia vulgaris –bardzo rzadki tu gatunek, parzydło leśne Aruncus sylvestris – rzadko spotykany w dnach cienistych wąwozów, buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damasonium – rozproszony na całym terenie rezerwatu, buławnik czerwony Cephalanthera rubra – masowo występujący w płatach ciepłolubnych buczyn, obuwik pospolity Cypripedium calceolus – są tylko pojedyncze okazy, żłobik koralowy Corallorhiza trifida – gatunek bardzo rzadki, spotykany w kwaśnej buczynie, pokrzyk wilcza jagoda Atropa belladonna – miejscami występuje w dużych skupieniach, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum – dość liczny, miejscami występuje obficie, kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine – częsty w buczynach, występuje pojedynczo, ale na całym obszarze, znacznie rzadsze inne kruszczyki – rdzawoczerwony Epipactis atrorubens i siny Epipactis purpurata, oraz lilia złotogłów Lilium martagon – częsta w płatach ciepłolubnych buczyn. Występują tu ślimaki, rzadkich gatunków umieszczonych w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt”, np.: pomrów błękitny, świdrzyk mały czy ślimak Lubomirskiego.